Nhập xuất dữ liệu

Nhập xuất dữ liệu cơ bản

Để nhập và xuất dữ liệu trong Python, chúng ta có thể sử dụng các hàm cơ bản như print() và input().

Nhập dữ liệu

Để nhập dữ liệu từ người dùng, chúng ta sử dụng hàm input(). Hàm này sẽ trả về chuỗi dữ liệu mà người dùng đã nhập vào. Ví dụ:

name = input("Enter your name: ")
print("Hello, " + name + "!")

Kết quả sẽ hiển thị như sau:

Enter your name: John
Hello, John!

Chú ý rằng hàm input() luôn trả về một chuỗi dữ liệu. Nếu bạn muốn nhập một số nguyên hoặc số thực, bạn cần chuyển đổi kiểu dữ liệu sau khi nhập vào.

age = int(input("Enter your age: "))
height = float(input("Enter your height (in meters): "))

Xuất dữ liệu

Để xuất dữ liệu trong Python, chúng ta sử dụng hàm print(). Hàm này cho phép chúng ta in ra các giá trị trong ngoặc đơn hoặc ngoặc kép, và chúng được ngăn cách bởi dấu phẩy.

name = "John"
age = 30
print("My name is", name, "and I'm", age, "years old.")

Kết quả sẽ hiển thị như sau:

My name is John and I'm 30 years old.

Bạn cũng có thể sử dụng các ký tự đặc biệt như \n để xuống dòng hoặc \t để thêm một tab.

print("First line.\nSecond line.")

Kết quả sẽ hiển thị như sau:

First line.
Second line.

Đôi khi bạn cần phải sử dụng các biến trong câu lệnh print(). Trong trường hợp này, bạn có thể sử dụng dấu % hoặc chuỗi định dạng (f-string) để chèn các giá trị của biến vào trong chuỗi. Hoặc đơn giản hơn là sử dụng dấu phẩy để ngăn cách các giá trị.

name = "John"
age = 30
print("My name is %s and I'm %d years old." % (name, age))
print(f"My name is {name} and I'm {age} years old.")
print("My name is", name, "and I'm", age, "years old.")

Kết quả sẽ hiển thị như sau:

My name is John and I'm 30 years old.
My name is John and I'm 30 years old.
My name is John and I'm 30 years old.

Nhập xuất dữ liệu từ file

Để nhập và xuất dữ liệu từ file trong Python, bạn có thể sử dụng các phương thức của đối tượng file.

Mở và đóng file

Trước khi đọc hoặc ghi dữ liệu vào file, bạn cần mở file bằng hàm open(). Hàm này có thể nhận các tham số như đường dẫn tới file, chế độ mở file và encoding (nếu cần). Ví dụ:

file = open('data.txt', 'r', encoding='utf-8') # UTF-8 là dữ liệu Unicode

Ở đây, file có tên data.txt được mở ở chế độ đọc (‘r’) và encoding là UTF-8.

Sau khi thao tác xong, bạn cần đóng file bằng hàm close():

file.close()

Nếu không đóng file, dữ liệu có thể không được lưu lại và có thể gây ra lỗi trong các thao tác tiếp theo.

Đọc dữ liệu từ file

Để đọc dữ liệu từ file, bạn có thể sử dụng các phương thức của đối tượng file như read(), readline(), readlines()… Ví dụ:

file = open('data.txt', 'r', encoding='utf-8')

# Đọc toàn bộ nội dung của file
data = file.read()
print(data)

# Đọc từng dòng của file
file.seek(0)
line = file.readline()
while line:
    print(line)
    line = file.readline()

# Đọc toàn bộ nội dung của file và lưu vào một list
file.seek(0)
lines = file.readlines()
print(lines)

file.close()

Ở đây, ta đọc nội dung của file data.txt bằng các phương thức read(), readline() và readlines(). Sau đó, ta đóng file bằng hàm close().

Ghi dữ liệu vào file

Để ghi dữ liệu vào file, bạn có thể sử dụng phương thức write() của đối tượng file. Ví dụ:

file = open('data.txt', 'w', encoding='utf-8')

# Ghi một chuỗi vào file
file.write('Hello, world!')

# Ghi một danh sách vào file
lines = ['Line 1\n', 'Line 2\n', 'Line 3\n']
file.writelines(lines)

file.close()

Ở đây, ta ghi nội dung vào file data.txt bằng phương thức write() và writelines(). Sau đó, ta đóng file bằng hàm close(). Lưu ý rằng chế độ mở file ở đây là ‘w’ để ghi nội dung mới vào file, nếu file đã tồn tại thì nội dung cũ sẽ bị xóa và được thay thế bằng nội dung mới. Nếu bạn muốn thêm nội dung mới vào file mà không xóa nội dung cũ, bạn có thể sử dụng chế độ mở file ‘a’ (append).

file = open('data.txt', 'a', encoding='utf-8')

# Thêm một chuỗi vào cuối file
file.write('New line')

# Thêm một danh sách vào cuối file
lines = ['Line 4\n', 'Line 5\n', 'Line 6\n']
file.writelines(lines)

file.close()

Ở đây, ta sử dụng chế độ ‘a’ để thêm nội dung mới vào cuối file data.txt.

Ví dụ hoàn chỉnh

# Đọc nội dung của file
file = open('data.txt', 'r', encoding='utf-8')
data = file.read()
print(data)
file.close()

# Ghi nội dung mới vào file
file = open('data.txt', 'a', encoding='utf-8')
file.write('New line')
lines = ['Line 4\n', 'Line 5\n', 'Line 6\n']
file.writelines(lines)
file.close()

Ở đây, ta đầu tiên đọc nội dung của file data.txt, sau đó thêm nội dung mới vào cuối file. Lưu ý rằng khi sử dụng phương thức write() hoặc writelines() để ghi nội dung mới vào file, bạn cần phải sử dụng ký tự xuống dòng ‘\n’ để ngăn cách giữa các dòng. Nếu không có ký tự xuống dòng, tất cả các dòng mới sẽ được ghi vào cùng một dòng.

Kết luận

Việc nhập xuất dữ liệu là một chức năng cơ bản trong Python và làm chủ được các kỹ thuật nhập xuất dữ liệu sẽ giúp cho bạn có thể xây dựng được các ứng dụng phức tạp hơn. Ngoài việc có thể nhập xuất dữ liệu cơ bản từ bàn phím hoặc tập tin bằng các lệnh có sẵn trong Python, bạn cũng có thể sử dụng các thư viện như NumPy, Pandas, OpenCV, Matplotlib để xử lý dữ liệu một cách hiệu quả hơn.